Symboliczny obraz krakowskiej malarki - Józefy Marii Józefowicz, przedstawiający lirnika oraz dziewczynkę. Postać lirnika była częstym i bardzo ważnym motywem w kulturze polskiej XIX wieku. Przedstawiali go między innymi tacy artyści jak: Michał E. Andriolli, Hipolit Lipiński, Teodor Axentowicz czy Jacek Malczewski, a ukraiński lirnik Wernyhora znalazła się w utworach m.in. Juliusza Słowackiego i Stanisława Wyspiańskiego. Wędrowny starzec grający na lirze korbowej stał się postacią symboliczną. Z jednej strony pamiętał i rozumiał przeszłość, o której opowiadał, z drugiej natomiast był wizjonerem, miał dar spoglądania w przyszłość, co mogło czynić z niego niemal duchowego przywódcę na drodze do odzyskania niepodległości.

Starzec na obrazie ukazany został w zimowej scenerii w marszu, zwrócony w lewą stronę, zmierzający po śnieżnej ścieżce, za nim podąża dziewczynka. Zgarbiony lirnik ubrany jest w gruby płaszcz, przez ramię ma przewieszoną lirę. Mężczyzna ma siwe włosy, długą brodę, skupione i nieco melancholijne spojrzenie, utkwione gdzieś w odległym punkcie. Na drugim planie widać drzewa oraz zaśnieżoną huculską chatę. Obraz namalowany z rozmachem, jest dobrym przykładem solidnego akademickiego warsztatu tej artystki. Na uwagę zasługuje wierne odzwierciedlenie anatomii starca oraz rysów jego twarzy, z uwzględnieniem indywidualnych cech psychologicznych. Żywa kolorystyka i nacechowanie dużą dawką symbolizmu, to kolejne cechy charakterystyczne dla tej pracy.
W obrazie tym widać wyraźne nawiązanie do twórczości Teodora Axentowicza.
Motyw siwobrodego wiejskiego starca - lirnika wprowadził Axentowicz już w 1894 r. do Panoramy Racławickiej malowanej w Berlinie pod kierownictwem Wojciecha Kossaka. Potem wielokrotnie przedstawiał starców z lirą lub gromnicą, (w rodzajowych obrazach i pastelach "Na gromniczną", ok. 1900 r.), ukazanych samotnie lub w towarzystwie młodej wiejskiej dziewczyny. Takie kompozycje, o symbolicznej wymowie zatytułowane "Młodość i starość", "Starzec i dziewczyna", "Wizja wspomnienie"- były przez malarza wielokrotnie powtarzane w technice pastelowej od 1900 r. po ostatnie lata jego życia.
Olej na sklejce. Obraz oprawiony jest w piękną, antyczną ramę z epoki, z ornamentowymi zdobieniami. Wymiary w świetle ramy: 36x45 cm. Wymiary wraz z ramą: 49x59 cm. Sygnowany l.d. J. Józefowicz. Stan zachowania obrazu: bardzo dobry. Stan zachowania ramy: dobry - drobne ubytki widoczne na zdjęciach. Na odwrocie napis piórem: "Lirnik 37x47" oraz "J. Józefowicz".
Józefa Maria Józefowicz jest malarką notowaną na rynku antykwarycznym i aukcyjnym, aczkolwiek jej prace pojawiają się stosunkowo rzadko. Obrazy osiągają zazwyczaj ceny kilku tysięcy złotych. Ze względu na podobną tematykę, akademickie przygotowanie i dobry warsztat zdarza się, że jej obrazy (szczególnie te niesygnowane) bywają przez niektórych błędnie przypisywane Teodorowi Axentowiczowi. Należy nadmienić, że jest to jedna z lepszych prac J.M. Józefowicz.

Biografia:

Józefa Maria Józefowicz (1900 - ?) polska malarka. W 1933 roku ukończyła Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie i w tym samym roku rozpoczęła dalszą naukę w Warszawie. Tworzyła prace olejne, akwarele i pastele wzorując się na malarstwie Teodora Axentowicza - w jej twórczości spotykamy podobne motywy i tematy oraz zbliżoną manierę malarską.