Caspar Jele (1814–1893)
Święta Monika, 1848

Nastrojowe dzieło religijne autorstwa Caspara Jelego, jednego z czołowych przedstawicieli nurtu nazareńskiego w Tyrolu. Przedstawia modlącą się św. Monikę – matkę św. Augustyna, czczoną jako patronka matek i kobiet wytrwałych w modlitwie. Artysta ukazał ją w ujęciu półpostaciowym, z dłońmi złożonymi w geście modlitewnym oraz z uniesionym ku niebu wzrokiem, co nadaje przedstawieniu wyraz głębokiej duchowej kontemplacji. Nad głową widoczny jest nimb z inskrypcją SANCTA MONICA, wykonany złoceniem, co podkreśla sakralny charakter kompozycji. Obraz utrzymany jest w charakterystycznej dla stylu nazareńczyków estetyce: monumentalna prostota formy, czystość rysunku, symboliczne światło oraz duchowa ekspresja stanowią główne środki wyrazu. Harmonijna paleta barw – zdominowana przez zgaszone zielenie, ugry i karminowe czerwienie – tworzy spokojny, skupiony nastrój właściwy sztuce religijnej połowy XIX wieku.

Biografia

Caspar Jele (1814–1893) – austriacki malarz, jeden z czołowych przedstawicieli nazareńczyków w Tyrolu. Uczeń Gebharda Flatz, kształcił się w latach 1834–1838 na Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu, pozostając pod silnym wpływem Leopolda Kupelwiesera i Josepha von Führicha. W latach 1856–1884 nauczyciel rysunku w Innsbrucku. Tworzył głównie obrazy religijne i ołtarzowe dla licznych kościołów w Tyrolu, Vorarlbergu, Salzburgu, Górnej Austrii, Karyntii i USA. Malował także portrety, m.in. dla cesarzowych Karoliny Augusty i Marii Anny. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi z Koroną (1884). Jego twórczość, ceniona za głębię duchową i wysoki poziom warsztatowy, stanowi ważną część dziedzictwa późnego romantyzmu katolickiego.